28 kwietnia 2023 r. Bankowy Fundusz Gwarancyjny złożył do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości Getin Noble Bank S.A. W kontekście tego działania organu może pojawiać się wiele pytań o przyczyny takiej decyzji. Ostatecznie należy przypomnieć, iż 29 września 2022 r. ten sam organ wydał decyzję o wszczęciu wobec Getin Noble Bank S.A. przymusowej restrukturyzacji. W celu zrozumienia obu tych zdarzeń należy wyjaśnić przebieg samej procedury przymusowej restrukturyzacji.

Warto podkreślić, iż wszczęcie przymusowej restrukturyzacji jest czynnością wieńczącą postępowanie w przedmiocie wszczęcia przymusowej restrukturyzacji, które Bankowy Fundusz Gwarancyjny inicjuje w celu zbadania, czy wobec banku zostały spełnione przesłanki ogłoszenia upadłości, tj. zgodnie z treścią art. 101 ust. 3 ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (dalej: ustawa o BFG) bank uznaje się za zagrożony upadłością w przypadku wystąpienia co najmniej jednej z następujących okoliczności:

1. występują przesłanki uznania, że nie będzie on spełniał warunków prowadzenia działalności w stopniu uzasadniającym uchylenie albo cofnięcie zezwolenia na utworzenie banku;
2. aktywa banku nie wystarczają na zaspokojenie jego zobowiązań albo występują przesłanki uznania, że aktywa banku nie wystarczą na zaspokojenie jego zobowiązań;
3. bank nie reguluje swoich wymagalnych zobowiązań albo występują przesłanki uznania, że nie będzie ich regulował;
4. kontynuacja działalności banku wymaga zaangażowania nadzwyczajnych środków publicznych.

Ostatecznie Bankowy Fundusz Gwarancyjny uznał, iż istnieją podstawy do wszczęcia wobec Getin Noble Bank S.A. przymusowej restrukturyzacji (więcej na ten temat tutaj: https://www.gp-legal.eu/czy-w-2023-roku-bedziemy-mieli-do-czynienia-z-wieksza-liczba-przymusowych-przejec-bankow/) i zdecydował zastosować wobec banku instrument przymusowej restrukturyzacji w formie instytucji pomostowej uregulowanej w art. 188 ust. 1 pkt 2 oraz 3 ustawy o BFG. Na podstawie art. 191 ustawy o BFG z dniem 3 października 2022 r. Bank BFG S.A. (aktualnie VeloBank S.A.) wstępuje w miejsce Getin Noble Bank S.A. w zakresie przejętych praw majątkowych i zobowiązań, w tym do postępowań sądowych. Warto podkreślić, iż właścicielami banku BFG S.A. zostali: Bankowy Fundusz Gwarancyjny oraz System Ochrony Banków Komercyjnych S.A., w którego skład wchodzi osiem największych banków komercyjnych w Polsce.

W wyniku zastosowania instrumentu przymusowej restrukturyzacji istnieją zatem równolegle dwa odrębne podmioty. Jednym z nich jest Getin Noble Bank S.A., w którym pozostały nieprzeniesione prawa majątkowe i zobowiązania. Drugim natomiast bank BFG S.A., do którego przeniesiono zdrowe aktywa, a dodatkowo wyposażono go w kwotę wsparcia o wysokości ponad 10 mld zł. Oczywiście należy podkreślić, że w Getin Noble Bank S.A. pozostawiono niemalże jedynie najbardziej problematyczne aktywa oraz większość zobowiązań. Tym samym wierzyciele Getin Noble Banku S.A. w zakresie tychże zobowiązań nie będą mogli dochodzić swoich roszczeń od banku BFG S.A., co wynika a contrario z treści art. 191 ust. 1 ustawy o BFG.

Przechodząc do zasadniczego problemu, którym jest złożenie przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny wniosku do sądu o ogłoszenie upadłości Getin Noble Bank S.A. należy podkreślić, iż tenże wniosek wcale nie stanowi przejawu nieudanej procedury przymusowej restrukturyzacji (co jest charakterystyczne dla tradycyjnego postępowania restrukturyzacyjnego). Wniosek o ogłoszenie upadłości, co wynika z treści art. 230 ustawy o BFG, jest jednym z ostatnich procesów przymusowej restrukturyzacji. Zgodnie z brzmieniem tego przepisu, jeśli w wyniku zastosowania instrumentów przejęcia przedsiębiorstwa lub instytucji pomostowej nie doszło do zbycia podmiotu w restrukturyzacji podmiot ten podlega likwidacji w drodze postępowania upadłościowego albo likwidacyjnego. Powyższe oznacza wyłącznie tyle, iż to podmiot w restrukturyzacji (Getin Noble Bank S.A.), a nie instytucja pomostowa (bank BFG S.A.) nie został zbyty (pozostawiono w nim przecież niektóre aktywa oraz większą część zobowiązań), a tym samym podlega likwidacji.

Powyższe oznacza, iż złożenie przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny wniosku do sądu o ogłoszenie upadłości Getin Noble Bank S.A. nie wpływa na sytuację samego VeloBank S.A. oraz klientów, których środki zostały przeniesione do tego banku. Otwarta pozostaje natomiast kwestia kredytów (w tym przede wszystkim denominowanych/indeksowanych do kursu waluty obcej), jednak problem ten wymaga głębszej analizy i zostanie zaprezentowany w odrębnym wpisie.

Autor: dr Rafał Chybiński